نقش و اهمیت موضوع مزیت نسبی در طراحی سیاست های تجاری كشورها و گزینش روندهای مناسب تولید و صادرات كالا ، امری انكارناپذیر است ؛ بطوریكه در حال حاضر بخش عمده ای از مباحثات و مذاكرات بین المللی در زمینة تجارت ، به ارائه راهكارهایی جهت رفع نواقص بازارها و هدایت بازارها به سمت وسوی بهره‌مندی از مزیت نسبی اختصاص یافته است.
به گزارش دنیای لوازم خانگی، در این میان عوامل مختلفی در هر یك از مراحل تولید ، صادرات و تقاضای كالا ، مزیت نسبی یك كشور را متأثر می‌سازند و این امر موجب ایجاد تغییر در جایگاه كشورها به لحاظ برخورداری از مزیت نسبی در عرصة بین المللی شده است . این امر ما را بر آن می دارد كه نسبت به بررسی مزیت نسبی كالاهای تولیدی - صادراتی در كشور اقدام نمائیم .
هنر-صنعت فرش دستباف از جمله صنایعی است كه طی سالهای اخیر شاهد نوسانات شدید در روند تولید و صادرات آن بوده ایم . بر همین اساس تحقیق حاضر سعی دارد ضمن معرفی شاخص های مختلف تعیین مزیت نسبی ، به اندازه گیری مزیت نسبی كشور در زمینه تولید و صدور فرش دستباف و ارزیابی نقش عوامل مؤثر بر آن بپردازیم .
به این منظور ، شاخص مزیت نسبی آشكار شده (RCA) جهت محاسبة مزیت نسبی كشور در صادرات فرش دستباف ، شاخص هزینه منابع داخلی (DRC) جهت محاسبة مزیت نسبی كشور در تولید فرش دستباف و كشش قیمتی تابع تقاضای جهانی فرش دستباف ایران به منظور محاسبة مزیت نسبی رقابتی كشور مطمح نظر قرار گرفته اند .
نتایج حاصل از محاسبه شاخص RCA حاكی از آن است كه ایران طی سالهای مورد بررسی دارای مزیت نسبی در زمینة صادرات فرش دستباف بوده است (RCA>1) . البته تخمین تابع روند تغییرات شاخص RCA نشان دهندة نوسانات شدید وضعیت مزیت نسبی كشور در زمینة صادرات این كالا می باشد .
تخمین كشش قیمتی تابع تقاضای جهانی فرش دستباف ایران ، نمایانگر چسبندگی شدید مقدار تقاضای فرش ایران با قیمت فروش آن در سطح بین المللی است (E>1) . محاسبات انجام شده در خصوص شاخص DRC نیز حكایت از آن دارد كه كشور در زمینة تولید فرشهای اعلاباف 60 رج تمام ابریشم در استانهای آذربایجان شرقی و قم و فرشهای معمولی باف 50-45 رج در استانهای اصفهان و خراسان دارای مزیت نسبی و در تولید فرشهای درشت باف 30 رج در استان همدان از عدم مزیت نسبی برخوردار است .
به منظور تحلیل نتایج بدست آمده ، ضمن محاسبة نرخ ارز غایی ، قیمت غایی فروش، ارزش غایی مواد اولیة داخلی و نهاده های قابل تجارت به كار رفته در تولید هر مترمربع فرش دستباف ، اقدام به محاسبه و تحلیل كشش ارزی و قیمتی DRC و همچنین كشش DRC نسبت به تغییرات ارزش مواد اولیة داخلی و ارزش نهاده های قابل تجارت نموده ایم .
مهمترین عوامل مؤثر در مزیت نسبی كشور در تولید و صادرات فرش دستباف نیز در قالب سؤالات پرسشنامه های تحقیق و در سطح میدان تحقیق (استانهای آذربایجان شرقی ، قم ، اصفهان ، خراسان و همدان) مورد پرسش قرار گرفته و نتایج بدست آمده با استفاده از نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و با بكارگیری روشهای تحلیل آماری (توصیفی و استنباطی) نسبت به ارزیابی نقش عوامل مذكور بر مزیت نسبی كشور اقدام شده است .
