خارجی‌ها در بازار لوازم خانگی ایران محو شده‌اند و حالا تنها ٥درصد از بازار ایران سهم برندهای خارجی است.
به گزارش دنیای لوازم خانگی، خارجی‌ها در بازار لوازم خانگی ایران محو شده‌اند و حالا تنها ٥درصد از بازار ایران سهم برندهای خارجی است. برندهایی که به صورت قاچاق وارد شده‌اند یا ته مانده انبار فروشندگان هستند. این موضوع را رضا میری، نایب رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی می‌گوید تا پیش از این ٧٥درصد بازار لوازم خانگی در تسخیر ١٠ برند خارجی بود که البته عمده آنها کره‌ای‌ها بودند.
گرچه وزارت صنعت پارسال واردات لوازم خانگی خارجی را ممنوع کرد، اما ماجرا به همین جا ختم نمی‌شود و کارخانه‌های داخلی هم اعلام کردند که تأمین قطعات لوازم خانگی برایشان دشوار شده است. با این حال وزارت صنعت اعلام کرد که قرار شده است کره‌ای‌ها همچنان قطعات لوازم خانگی به ایران بفروشند، اما گویا رایزنی با کره‌ای‌ها نتیجه نداده و بار دیگر این وزارتخانه اعلام کرد که با چند برند بزرگ چینی صحبت کرده‌اند که به بازار ایران بیایند و البته رضا رحمانی، وزیر صنعت گفته بود تلاش می‌کنیم بیشتر لوازم خانگی مورد نیازمان را خودمان تولید کنیم.
با این حال تولید لوازم خانگی صددرصد ایرانی هنوز محقق نشده است و بسیاری از تولیدکنندگان معطل قطعات خارجی مانده‌اند. همین موضوع موجب شده که مردم برای خرید لوازم خانگی از نمایندگی‌ها، کارت ملی بدهند و ثبت نام کنند تا در صورت تأمین وسیله مورد نیازشان با آنها تماس گرفته شود.
کنترل بازار لوازم خانگی در دستان 600 تولید کننده
چیزی حدود ٦٠٠ کارخانه ایرانی که حداقل ٣٠ تای آنها برندهای بزرگی هستند، لوازم خانگی می‌سازند. این آماری است که انجمن تولیدکنندگان لوازم خانگی اعلام کرده، اما این کارخانه‌ها تنها ٢٥درصد بازار ایران را در اختیار داشتند و سهم عمده در دست تولیدکنندگان خارجی بود.
جالب است که بدانید در بازار یخچال و فریزر سهم برندهای خارجی در بازار کشور ٦٠ درصد و سهم ایرانی‌ها ٤٠درصد است. این میزان در گروه شوینده‌ها به ترتیب ٥٥درصد خارجی و ٤٥درصد داخلی است، اما بدترین وضع در گروه صوتی و تصویری است، به‌طوری که سهم برندهای خارجی ٩٥درصد و ایرانی‌ها ٥درصد است.البته بسیاری از لوازم خانگی‌های تولید ایران از نظر قطعات وابسته به خارج از کشور است و بیشتر مونتاژ آنها در ایران انجام می‌شود.
مردم عطش خرید تلویزیون ندارند
کمبود قطعات باعث شده که آمار تولید لوازم خانگی در ایران کاهشی باشد. آمارهای اعلامی از طرف وزارت صنعت نشان می‌دهد که پارسال ۷۶۹هزار و ۲۰۰ دستگاه تلویزیون در کشور تولید شد که در مقایسه با تولید یک‌میلیون و ۱۱۷هزار و ۲۰۰ دستگاه در‌سال ۹۶ کاهش ۳۱.۱درصدی داشته است. با این وجود ابراهیم درستی، رئیس اتحادیه دستگاه‌های صوتی و تصویری به «شهروند» می‌گوید که مشکلی در بازار وجود ندارد. زیرا مصرف‌کنندگان ایرانی دیگر عطش تعویض تلویزیون ندارند. او توضیح می‌دهد: «در سال‌های ٩٠ تا ٩٥ تعویض تلویزیون حسابی مرسوم شده بود و شاهد بودیم که خانواده‌ها خیلی راحت زیر بار تغییر مدل‌های این محصول می‌رفتند.
ال ی سی دی را به ال‌ای دی تبدیل می‌کردند، بر اینچ‌های تلویزیون می‌افزودند و دستگاه‌های بزرگتری می‌خریدند. شرایط طوری بود که بیشتر خانواده‌ها در خانه‌های خود ٢ یا ٣ تلویزیون داشتند. اما حالا دیگر این یک رفتار مرسوم در بین خانواده نیست و همین مسأله موجب شده که تقاضا در بازار کمتر شود. »
لباسشویی رکورددار کاهش تولید
کاهش تولید لوازم خانگی تنها به تلویزیون محدود نمی‌شود و به گفته وزارت صنعت، در ۱۲ ماهه پارسال ۹۶۱هزار و ۶۰۰ دستگاه انواع یخچال و فریزر در کشور تولید شد که افت ۱۲.۷درصدی در مقایسه با‌سال ۹۶ را نشان می‌دهد. بیشترین کاهش تولید مربوط به لباسشویی است. همچنین طبق این آمار، تولید ماشین لباسشویی در‌سال گذشته نسبت به تولید این محصول در‌سال ۱۳۹۶ حدود ۳۹.۴درصد کاهش داشته است.
در‌سال ۱۳۹۶ حدود ۸۹۰هزار و ۳۰۰ دستگاه ماشین لباسشویی تولید شده که این عدد در‌سال گذشته به ۵۳۹هزار و ۱۰۰ دستگاه رسید. در این میان تولید کولر آبی در‌سال گذشته نسبت به‌سال ۱۳۹۶ کمترین کاهش را داشته است؛ به‌طوری که تولید این محصول از ۷۸۱هزار و ۵۰۰ دستگاه با ۴.۸درصد کاهش به ۷۴۴هزار و ۴۰۰ دستگاه در‌سال ۱۳۹۷ رسیده است.
لوازم خانگی کاملا ایرانی کدامند؟
فروشندگان لوازم خانگی می‌گویند در این‌که ممنوعیت واردات بازار تمام محصولات لوازم خانگی را با مشکل مواجه کرده شکی نیست، اما برخی از محصولات همچون ماشین ظرفشویی به دلیل حجم بالای وابستگی شرایط به مراتب بدتری را نسبت به سایر اقلام دارند.
میری، نایب‌رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی با اشاره به این‌که تولید ماشین‌های ظرفشویی در داخل یک دهم نیاز بازار هم نیست، گفت: «به همین دلیل بعد از ممنوعیت واردات، قیمت ماشین‌های ظرفشویی ٥ برابر شد.»طی نامه‌ای به وزارت صنعت اعلام کرده‌ایم که ظرفشویی را از ممنوعیت واردات معاف کرده و با توجه به شرایط بحرانی منابع آب کشور اجازه واردات این کالای خانگی را بدهند.
اما برعکس ماشین‌های ظرفشویی محصولاتی همچون اجاق گاز، کولر آبی و بخاری شرایط خوبی دارند. به گفته نایب‌رئیس اتحادیه لوازم خانگی نه‌تنها میزان تولید این محصولات به اندازه نیاز کشور بوده، بلکه کیفیت آن هم قابل رقابت با محصولات خارجی است و همه ساله صادرات قابل توجهی به کشورهای همسایه و حتی اروپایی داریم.
مردم چقدر لوازم خانگی می‌خرند؟
در این میان جهش قیمت لوازم خانگی هم موجب کاهش خرید مردم شده است. بنا به اطلاعات منتشر شده از انجمن تولیدکنندگان لوازم خانگی بازار لوازم خانگی ایران قبل از تحریم گردش مالی به بزرگی ٣٠هزار‌میلیارد تومان داشت. اگر جمعیت ایران را ٨٠میلیون نفر در نظر بگیریم درواقع هر ایرانی سالانه و به صورت میانگین چیزی حدود ٣٧٥هزار تومان برای خرید لوازم خانگی هزینه می‌کرد.
طبق آمار اعلامی از طرف اتحادیه لوازم خانگی، معمولا سالانه بین یک تا یک‌میلیون و ٢٠٠هزار دستگاه از هر یک از اقلام یخچال و لباسشویی در بازار فروخته می‌شود. البته تعداد خریداران اجاق گاز کمی بیشتر بوده و به ١,٥میلیون در‌سال هم میرسد. بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهد که میزان فروش کولر آبی چیزی حدود ٦٠٠ تا ٧٠٠هزار دستگاه و ماشین ظرفشویی هم حدود ٥٠٠هزار دستگاه است.
حالا اما، فروشندگان می‌گویند که فروش لوازم خانگی چیزی حدود ٧٠درصد کاهش داشته است. میری دراین‌باره می‌گوید:«پیش از گرانی‌ها و چند برابر شدن قیمت‌ها، فروش واحدهای صنفی حتی به ١٠ قلم در روز هم می‌رسید، اما حالا در بهترین شرایط مغازه‌دارها یک یا دو قلم جنس می‌فروشند.»
این فعال صنفی با بیان این‌که این روزها دیگر کسی به فکر تعویض و نو کردن لوازم خانگی خراب و فرسوده خود نمی‌افتد، می‌گوید: «جز افرادی که برای خرید جهیزیه به بازار مراجعه می‌کنند، کسی سراغ لوازم خانگی نمی‌رود و بیشتر مردم ترجیح می‌دهند با همان کالاهای قدیمی خود کج‌دار و مریز سر کنند و اگر هم مشکلی داشته باشد، آن را تعمیر می‌کنند.»
خرید لوازم خانگی با کد ملی
با وجود ریزش شدید خریداران لوازم خانگی، مردم برای تأمین وسایل مورد نیازشان با مشکلات بیشتری هم روبه‌رو هستند. آن‌گونه که نایب‌رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی به «شهروند» توضیح می‌دهد: «عرضه محصولات ال‌جی و سامسونگ این روزها تنها به نمایندگی‌های اصلی این برندها محدود شده است. البته خرید از نمایندگی‌ها هم به این راحتی‌ها نیست و گاهی اوقات ناچار به پیش خرید یا پیش ثبت‌نام می‌شوید تا در صورت ممکن با شما تماس گرفته شود و کالای خود را تحویل بگیرید.»
به گفته رضا میری، اختلاف قیمت بین نمایندگی و بازار محصولات ال‌جی وسامسونگ موجب شده که دلال‌ها برای خرید محصولات این برندها سرو دست بشکانند تا بتوانند جنسی را که از نمایندگی به قیمت مصوب خریداری می‌کنند، در بازار آزاد ٢٠ تا ٣٠درصد بالاتر بفروشند.
او توضیح داد: «نمایندگی‌های ال‌جی و سامسونگ کد ملی و مشخصات خریدار را ثبت می‌کنند و این اطلاعات به اشتراک با سایر نمایندگی‌ها گذاشته می‌شود. همین مسأله موجب شده که نمایندگی‌ها بارها با افرادی مواجه شوند که طی یک روز، یک بار در نمایندگی شمال تهران و یک بار در نمایندگی مرکزی برای خرید یک دستگاه لباسشویی مراجعه کنند. البته گاهی هم شاهد بودیم که نمایندگی‌ها از عرضه محصول به خریدارهای واقعی بازار خودداری کرده و کالا را کمی گران‌تر از قیمت مصوب در اختیار دلال‌ها قرار می‌دهند و البته وقتی عرضه برندی محدود باشد، صاحبان کالا خیلی راحت می‌توانند به هر قیمتی محصول خود را عرضه کنند.»
