به گزارش دنیای لوازم خانگی، انسان در طول قدمت بشر همواره به دنبال فراهم کردن اسباب آرامش فیزیکی خود مانند پوشاک و خانه بوده است. فرش ها به منظور ایجاد کفپوش مناسب در ابتدا از مواد مختلفی با دست بافته می شدند. نمونه های نخستین بافته شده از الیاف طبیعی پشم فرش دستباف نام گرفتند که توسط انسان در مدت زمان نسبتا طولانی بافته میشد و از مرغوبیت بالایی برخوردار بود و همچنین قیمت بسیار زیادی داشت.

انسان در دنیای پیشرفته ی تکنولوژی همواره در مسیری حرکت میکرد که زندگی را آسان تر طی کند به این منظور که ماشین های هوشمند را برای انجام کار های انسانی تولید و آنها را در راستای پیشرف، بکار گرفت. صنعت فرش بافی نیز از این پیشرفت دور نماند.

نخستین فرش ماشینی ایرانی در دهه ی پنجاه توسط الیاف مصنوعی در شهر کاشان تولید شد.برای تولید این فرش از ابتدایی ترین دستگاه ها در کارخانه ی مخمل بافی استفاده شد. در همین هنگام تعدادی از تجار فرش های بلژیکی مشابه با فرش تولید شده را وارد ایران کردند. اما کیفیت فرش بافته شده بسیار بالا بود و درخشندگی بی نظیری مانند فرش دستباف داشت.

صنعت تولید فرش های ماشینی در آن زمان رونق گرفت و مردم با فرش ماشینی آشنا شدند و در کاشان این هنر رشد کرد و میتوان از این بابت شهر کاشان را پایتخت فرش ماشینی نامید. از آنجا که فرش ماشینی گونه ای پیشرفته از فرش دستباف بود و فرش دستباف ایرانی در صنعت جهانی شناخته شده بود، عده ای برای تهییه ی فرش ماشینی با طرح سنتی به ایران آمدند و در آن زمان صادرات فرش ماشینی در ایران رونق گرفت.

فرش های ماشینی از مواد اولیه مانند پلی پروپیلن، پلی استر یا همان الیاف ابریشم مصنوعی و نخ آکریلیک بافته می شد و توسط ماشین های صنعتی در انواع متفاوت در زمان بسیار کوتاه تری نسب به بافت فرش دستباف، تولید می شد.

در طرح فرش های ماشینی از زیبایی های طبیعی و نقوش اصیل و گاها انتزاعی با نام های متفاوتی همچون: فرش ماشینی افشان، فرش ماشینی لچک و ترنج، فرش ماشینی شاه عباسی ، فرش ماشینی محرابی و فرش های ماشینی خشتی و ... استفاده میشد که این طرح ها امروز در جهان از محبوبیت زیادی برخوردارند.

از دیگر ویژگی فرش های ماشینی میتوان به اندازه های استانداردی اشاره کرد که باعث آسان شدن انتخاب نزد خریداران میشد و این فرش ها در ابعاد 6 متری ، 9 متری و 12 متری تولید شد و گاها طبق نیاز مشتری در رنگ و طرح آن سلیقه ی مصرف کننده لحاظ میشد.

در سالهای پس از انقلاب نیز شاهد شکوفایی این صنعت و پیشرفت در حوزه ی قالی بافی بوده ایم . بطوریکه که کیفیت فرش ماشینی ایرانی در جهان حرف اول را میزد، هر چند رقبای زیادی در این بازار پدید آمدند. فرش های بلژیکی که از نخستین رقبای صنعت فرش ماشینی به شمار می آمدند ظاهری زیبا و درخشان مانند فرش ایرانی داشتند اما مشکل بزرگی که وجود داشت در پشت تخته ی فرش از لاتکس برای سهولت چسبندگی فرش به زمین استفاده شده بود که شست و شوی قالی را دشوار و در برخی موارد به دلیل ترکیبات شیمیایی حساسیت های تنفسی و جسمی به وجود می آورد.

همچنین الیاف فرش های بلژیکی نازک و دوام آنها به نسبت فرش های اصل ماشینی ایرانی پایین بود. در ضمن واردات فرش به کشوری که کهن ترین صنعت آن فرش بافی است و دررتبه های نخست تولید کنندگان فرش در جهان قرار دارد، چندان خوشاین نخواهد بود و ضربه ای به صادرات فرش ماشینی و کارخانه های آن وارد کرد.

درچند سال اخیر صادرات فرش ماشینی با مشکلات زیادی همراه بوده و تا حدی افت کرده است اما همچنان جایگاه ویژه ای در صادرات جهانی دارد و در رتبه ی پنجم بزرگترین صادرکنندگان فرش ماشینی در جهان قرار گرفته است. میتوان گفت به علت محبوبیت فرش ماشینی در بین مردم و اهمیت دادن افراد به وجود فرش در تمامی منازل ،گزینه ی صادرات فرش ماشینی آنگونه که باید مورد توجه قرار نگرفته است و بازار داخلی را مهم تر میدانند و حدود سی درصد از کل تولیدات فرش ایران به دیگر کشور ها صادر خواهد شد که در اصول صادرات بین المللی فرش برای رسیدن به جایگاه بالاتر، این درصد کافی نخواهدد بود و لازم است صادرات فرش ایران به دامنه ی وسیع تری نسبت به خاورمیانه گشترده شود.

در پایان باید گفت فرش های ماشینی در ابتدا به عنوان محصولی با سهولت تعویض، تولید شدند که افراد ضمن مصرف هزینه ی کمتر بتوانند به راحتی این کالا را هرچند وقت براساس تغییر دکوراسیون خود عوض کنند. فرش ماشینی را نباید مانند فرش دستباف بعنوان سرمایه در نظر گرفت.

فرش های ماشینی تولید شده از کارخانه ی فرش صرفا جهت ارائه تنوع رنگی بالاتر و قیمت مناسب تر در جهت رفع نیاز های انسان امروز برای پوشش کف و حفظ امنیت فیزیکی محیط به وجود آمده اند.

فارس