از سال ۸۳ که سازمان بازنشستگی کشوری با فروش سهام مدیریتی کارخانه آزمایش، این واحد تولیدی را به گروه صنعتی پیام واگذار کرد ۱۹ سال می گذرد. قدیمی ترین صورت مالی کارخانه آزمایش که در سامانه ناشران بورس قرار دارد به سال ۸۴، یعنی یکسال پس از واگذاری بر می گردد.

براساس آن، کارخانه آزمایش در سال ۸۴، مجموع کارگران دائم، موقت و تحت پوشش پیمانکار ۱۲۴۱ نفر بوده ‌اند و این کارخانه ۱۲ نوع کالای لوازم خانگی از جمله یخچال خانگی، فریزر، جاروبرقی، لباسشویی با تیراژ بالا تولید می کرده است.

با این کارخانه آزمایش با قرار گرفتن در سراشیبی سقوط با سرعت باور نکردنی رو به افول گذاشت و ۴ سال بعد تنها ۱۸۷ کارگر در آن فعال بودند، کارخانه آزمایش دهه نود را با تعطیلی کامل و اعتراضات کارگری آغاز کرد و سرانجام اردیبهشت ماه سال ۹۷ پس از تشکیل مجمع عمومی فوق العاده، تصمیم بر انحلال کارخانجات صنعتی آزمایش گرفته شد.

در نامه‌ آخرین مدیرعامل کارخانه، فقدان سرمایه گذاری خارجی، زیان انباشته، عدم توانایی رقابت با محصولات خارجی از جمله دلایل این تصمیم بیان شده است.

پرونده کارخانه آزمایش که از نیمه دوم دهه نود تقریبا بسته شده بود با اعلام انحلال به فراموشی سپرده شد و کمتر کسی سراغی از کارخانه‌ای می گرفت که روزی پیشروترین محصولات لوازم خانگی را تولید می کرد.

رستاخیز کارخانه های مرده

نشان تجاری آزمایش، با هویت استان فارس به ویژه شهرستان مرودشت گره خورده و بخشی از شناسنامه این منطقه است‌.

این کارخانه نمادی از حرکت از سنت به سمت صنعت در فارس محسوب می شد و سرزندگی یا خاموشی آن، هم‌پای کارکرد اقتصادی، بعد فرهنگی و اجتماعی جامعه را نیز در تاثیر خود قرار می‌دهد.

این کارخانه شاید از منظر مسئولین فراموش شده بود اما هیچگاه از ذهن مردم پاک نشد، امری که در مطالبه عمومی جامعه بر احیای نشان آزمایش، هنگام حضور رییس‌جمهور در کارخانه کاملا درک می شد.

آغاز دولت سیزدهم رستاخیز کارخانه مرده بود، ارج در اصفهان، جهان افروز در لرستان، قند یاسوج حیات دوباره یافتند، هپکو اراک و ماشین سازی تبریز که با حداقل ظرفیت در بستر احتضار بودند بار دیگر با تمام ظرفیت به دامن صنعت کشور بازگشتند.

در تمام نقاط کشور مسئولان استانی موظف به احیای واحدهای راکد شدند و استان فارس نیز نه تنها استثنا نبود و بلکه نقطه آغاز چنین ماموریتی در سراسر کشور بود؛ زمانی که کمتر از سه ماه از آغاز دولت و دو هفته از انتصاب مدیریت عالی استان فارس می گذشت، رئیس‌جمهور با سفر به استان فارس پس از تشریفات فرودگاه مستقیم و بدون اعلام قبلی به کارخانه آزمایش رفت و با شرایطی روبرو شد که آن را «اسفناک» خواند و اولین مأموریت احیای کارخانه های خاموش به استانداری فارس داده شد. اما اکنون در آستانه سفر دوم رئیس جمهور به استان فارس، همچنان کارخانه آزمایش پس از یک تلاش ناموفق خاموش است.

لطایف‌الحیل تولید

نتایج جلسات متکثر با محوریت روشن کردن کارخانه های خاموش به افتتاح صوری کارخانه آزمایش در خردادماه ۱۴۰۱ به مونتاژ آبگرمکن گازی مخزنی منتج شد.

استانداری فارس در جوابیه ای که اردیبهشت ماه سال جاری در آستانه یک سالگی این افتتاح ارسال نمود، آنچه در کارخانه آزمایش رخ داده را اینگونه تشریح کرد: گروه صنعتی پیام سهامدار اصلی شرکت آزمایش مرودشت اراده عملی و واقعی مبنی بر احیای این واحد تولیدی نداشت.

هرچند بر اساس ادعاهای مدیران شرکت مذکور مبنی بر راه اندازی فاز اول کارخانه (تولید آب گرم کن) و اشتغالزایی ۴۰ نفری و نیز شروع عملیات احداث خط دوم (تولید کولر آبی)، متاسفانه در مشاهده میدانی مشخص گردید هیچگونه تولیدی در کارخانه مذکور حادث نمی‌شود.

مدیران کارخانه اقدام به وارد کردن تعدادی آب گرم کن آماده و تعدادی آب گرم کن رنگ نشده و نیز تعدادی کولر آبی ساخته شده در کارخانه های شعب دیگر شرکت آزمایش در استان‌های دیگر و استقرار دو خط تسمه نقاله در یکی از سوله های شرکت اقدام نموده بودند. همچنین علی الظاهر یک دستگاه خط رنگ نیز به محل کارخانه منتقل شده اما هیچگونه مواد اولیه جهت عملیات ساخت، تولید و یا حتی همان مونتاژ نیز در محل یافت نشد!

درخصوص به کارگیری تعداد ۴۰ نفر نیروی انسانی در فاز اول، ظاهرا تعدادی نیروی نگهبان جهت حفاظت از اموال و تجیهزات به کارگیری شده بودند.

حسب بازدید های سرزده و گزارشات واصله، سوله های کارخانه جهت انبار و پخش مواد غذایی شرکت های فروش زنجیره ای نظیر دیلی مارکت و افق کوروش و چند شرکت پخش مواد غذایی کوچک تر به اجاره واگذار گردید و از محل اجاره آنها هزینه های حقوق و بیمه کارگران حفاظت کارخانه پرداخت می شود.

در نهایت مشخص شد مدیران شرکت آزمایش تحت فشارهای دولتی و جهت رهایی از فشار افکار عمومی به لطایف الحیل وانمود می نمودند که قصد احیای کارخانه مذکور را دارند و در عمل هیچگونه اراده ای بر تجهیز، احیا و راه اندازی کارخانه از طرف مدیران شرکت مذکور مشاهده نشد.

تیغ مزایده کند بود

ناامیدی از مالکان آزمایش سبب شد مسئولان استان در واپسین روزهای سال گذشته به برگزاری مزایده ای رضایت بدهند که بیش از یک سال و نیم پیش خود مانع آن شده بودند.

به دلیل خالی بودن کارخانه از تجهیزات و ماشین آلات تولید که پیش از این توسط مالکان اصلی فروخته شده بود، آگهی مزایده تنها تحت عنوان اموال غیرمنقول آزمایش شانزدهم اسفند ماه در روزنامه های کثیرالانتشار محلی استان فارس به چاپ رسید.

در واقع هیچ گونه اموال منقولی برای این واحد سابق صنعتی‌ باقی نمانده و تنها عرصه و اعیان آزمایش باقی بود که شنبه ۲۷ اسفندماه با عاملیت بانک ملت کارخانه آزمایش به مزایده گذاشته شد.

طبق اطلاعات انتشار یافته در سامانه کدال بورس کشور و آنچه در آگهی مزایده ذکر شده، حراج مجموع دارایی های در رهن بانک آزمایش شامل ساختمان، تأسیسات، چاه های آب و فضای سبز با برآورد قیمت پایه کارشناسی ۸۰۳،۴۹۳،۷۵۵،۰۰۰ تومان معادل ۸۰۳ میلیارد و ۴۹۳ میلیون و ۷۵۵ هزار تومان برآورد شد و دومین کلان مزایده استان پس از حراج عقیم کارخانه آی تی آی محسوب میشد که طبق آنچه پیش‌بینی می‌شد بدون خریدار باقی ماند و با اعتراض مالک و چراغ سبز مسئولان ذی‌ربط پس از عدم حضور خریدار، باطل شد.

سرمایه‌گذار جدید در راه است

ششم‌ خرداد سال جاری، معاون وقت هماهنگی امور اقتصادی استانداری فارس وعده راه‌اندازی و بازگشت به تولید دو کارخانه قندممسنی و آزمایش در تابستان جاری را داد. امری که گرچه تاکنون محقق نشده اما مسئولان ذی‌ربط از حضور سرمایه‌گذار جدید در استان فارس و مذاکره برای خرید کارخانه آزمایش خبر می‌دهند.

اردشیر باقری، معاون رفع موانع تولید دفتر سرمایه‌گذاری و اشتغال استانداری فارس اعلام کرد آزمایش پس از مهیا شدن برای مزایده به دلایل مختلف از جمله اعتراض مالک و نبود متقاضی لغو شد.

اگر مزایده انجام می گرفت مثل آنچه بر آی تی آی گذشت، که بانک ملی کارخانه را تملک کرد، آزمایش نیز به تملک بانک ملت در می‌آمد و عملا نه تنها اتفاق روبه جلویی نبود، بلکه کار سخت تر شده و باید به اجرای احکام دادگستری ارجاع داده میشد

به همین دلیل یک پله برگشت به عقب داشتیم و تلاش کردیم سرمایه گذار جدید حضور پیدا کند که با دعوت استاندار یک گروه صنعتی وارد استان شدند و از چند طرح از جمله شهرک سلامت، کارخانه آی تی آی و آزمایش بازدید کردند و در نهایت برای خزبد آزمایش کتبا اعلام آمادگی کردند.

باقری با بیان اینکه طبق آخرین صحبتی که با این گروه شد متوجه شدیم که هدفشان تبدیل کردن آزمایش به محدوده گردشگری و صنایع دستی است به این شکل ما برند آزمایش را از دست می‌دهیم و کاربری صنعتی که مد نظر استان است محقق نمی‌شود، افزود: قصد داریم یکی از شرکت‌های دانش بنیان که توان تولید لوازم خانگی با تکنولوژی مناسب مثلاً اسپیلیت را دارد حمایت کرده و نشان تجاری آزمایش را در استان حفظ کنیم، در کنار آن سهام عمده کارخانه را به شرکت ثالث سرمایه‌گذار واگذار کنیم‌.

وی تأکید اما گره این کار منوط به موافقت گروه صنعتی آزمایش است. اعضای هیئت مدیره آزمایش تا کنون با فروش عمده سهام آزمایش مخالفت نموده و فقط برای فروش کارخانه آزمایش مرودشت برنامه دارند.

مذاکرات مقدماتی انجام و طرفین در حال دستیابی به توافق هستند اما اصرار مدیریت ارشد استان حفظ بزند آزمایش و کاربری صنعتی آن می باشد.

خوشبخت، فرماندار مرودشت نیز با بیان اینکه اهلیت سنجی مالی خریدار تایید شده است. گفت: خریدار و فروشنده برای مذاکره روبروی هم نشسته و در حال مذاکره هستند. نتیجه گفتگوها در اواسط مشخص خواهد شد.

همچنین محمدهادی ایمانیه استاندار فارس در پاسخ به پرسش ضمن تأیید این موضوع افزود: در حال پیگیری هستیم. ان‌شاءالله که دو طرف در این هفته به توافق برسند.

بی خبری سازمان صمت!

تلاش‌ها برای تماس با سازمان صمت استان فارس و تشریح جزئیات مذاکرات بی نتیجه ماند.

شگفت آنکه پیگیری ها نشان می‌دهد متاسفانه سازمان صنعت، معدن، تجارت کاملا از آنچه در کارخانه آزمایش در حال وقوع است بی خبر است و در سرنوشت سازترین روزهای کارخانه آزمایش از نمایندگان این سازمان مسئول و نقش‌آفرینی آنها خبری نیست

پایان حضور گروه صنعتی پیام در استان فارس که یادگار آنها متروکه شدن کارخانه مقتدر آزمایش بود، اتفاق مسرت بخشی است.

در سند آمایش استان محل استقرار کارخانه آزمایش صنعتی دیده شده و وسعت ۳۰ هکتاری آن مستعد صنایع پیشرو و پاک است، باید منتظر ماند در روزهای پیش رو چه رخ خواهد داد.

فارس