به گزارش دنیای لوازم خانگی، نوسانات نرخ ارز و افزایش قیمت دلار در ماه‌های گذشته باعث بروز التهابات و تلاطماتی در اقتصاد کشور شد، در این میان با تدابیر اتخاذ شده نرخ ارز در طی هفته‌های گذشته با روند نزولی همراه شد.

البته کاهش نرخ ارز، در بسیاری از حوزه ها، موجب کاهش نرخ اقلام، محصولات و کالا‌های موجود در بازار نشد و در واقع، چسبندگی قیمت‌ها باعث شد با وجود کنترل نرخ ارز در بازار، همچنان مقاومت جدی و شدیدی در برابر کاهش قیمت‌ها احساس شود (که پیش از این در قالب گزارشاتی مفصل، به علل و عوامل موثر در این امر، پرداخته شد).

در این میان، به واسطه افزایش نرخ ارز در بازار، برخی رویکرد‌ها، همچون خرید اجناس دست دوم و کارکرده تشدید شد، امری که می‌توان با هوشمندی و درایت، آن را به فرصتی سازنده، در شرایط فعلی اقتصادی کشور، تبدیل کرد.

به واقع اگرچه در نگاه اول افزایش تمایل برای خرید محصولات دست دوم، بخصوص در حوزه‌ها و بازار‌هایی همچون لوازم خانگی و... ناراحت کننده و تاسف آور به نظر می‌رسد و این رویکرد در گام اول سیگنال‌هایی مبنی بر کاهش قدرت خرید مردم ساطع می‌کند، اما می‌توان این رفتار‌ها را به عنوان ابزاری برای نائل شدن به برخی از توفیقات اقتصادی بدل کرد.

برخلاف تصور عوام، اهمیت بازار دست دوم به میزانی است که بنابر مطالعات انجام شده در بسیاری از کشور‌های توسعه یافته جهان همچون کانادا، استرالیا و... از اهمیت برجسته و قابل توجهی برخوردار است.

در واقع امر، بازار دست دوم از چنان جایگاهی برخوردار است که از آن تحت عنوان صنعت دست دوم یاد می‌شود.

طاهر فیروز آبادی، یکی از فعالان حوزه صنعتی و تولیدی در غرب استان تهران، با اشاره به تجربه حضور خویش در بسیاری از کشور‌های غربی و توسعه یافته جهان، اظهار کرد: استفاده و خرید محصولات دست دوم، از راهکار‌هایی است که با تکیه بر آن، امکان مدیریت اقتصادی کشور به نحو ساده و مطلوب تری فراهم می‌شود و در واقع، زمینه استفاده حداکثری از داشته‌ها و ادوات موجود در کشور (با اتکای به این امر) به نحو سازنده تری فراهم می‌شود.

وی افزود: به واقع، استفاده از یک کالا یا محصول دست دوم باعث برخی صرفه جویی‌ها در بخش‌های متعدد خواهد شد.

فیروز آبادی در تشریح این نظریه، گفت: بطور مثال، ساخت هر کالایی باعث صرف انرژی، آلایندگی‌های زیست مخیطی و... خواهد شد که با استفاده از اقلام دست دوم، از تحمیل چنین هزینه‌هایی پیشگیری خواهد شد.

این فعال در عرصه صنعتی و تولیدی افزود: بازار دست دوم فروشی، در کشور ایران از عقبه نسبتا قابل توجهی برخوردار است و در طول دهه‌های گذشته، شاهد فعالیت انبوه‌تر و هر چه بیشتری از افراد و فعالان اقتصادی و برخی از واحد‌های تجاری، در این حوزه‌ها بوده ایم که با بروز تحولات اجتماعی، تا حدودی از ضریب فعالیت چنین اصنافی کاسته شد.

وی گفت: در سالیان اخیر، با گسترش شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی در جامعه شاهد نمودی از فعالیت سمساری‌های مجازی هستیم که سایت‌های متعددی در حال حاضر، با عناوین مختلف و متعدد، در این حوزه، در حال فعالیت هستند.

این فعال در حوزه صنعتی و تولیدی بیان کرد: به واقع، این نوع خاص از بازار‌ها یا به تعبیری استارت آپ‌ها، خود باعث ایجاد ظرفیت‌ها و فرصت‌هایی برای اشتغالزایی شده اند که این امر در قالب تغییر ذائقه جامعه و بواسطه ظهور فناوری‌های نو، قابل تعریف هستند و به موازات این فرصت، متقاضیان خرید کالا‌های دست دوم نیز با سهولت هر چه بیشتری به تهیه و خرید اقلام، ادوات و تجهیزات مورد نیاز خویش مبادرت می‌ورزند.

وی معتقد است، صرفه جویی ارزی و جلوگیری از خروج ارز، در شرایطی که کشور می‌باید با هوشمندی به ذخایر ارزی خود بیفزاید، یکی از محاسن قابل توجه بازار مذکور (دست دوم فروشی) محسوب می‌شود.

فیروز آبادی در ادامه می‌گوید: طبیعتا برای خرید کالا‌ها و محصولات جدید، (منظور نظر کالا‌های وارداتی است) مقدار مشخصی ارز از کشور خارج می‌شود که با خرید کالا‌های دست دوم مشابه، از خروج چنین ارزی جلوگیری خواهد شد و به واقع این مزیت، در قالب صرفه جویی ارزی، قابل فهم و تعریف است.
وقتی انگیزه حفظ سلامت زیست محیطی بازار دست دوم فروشی در جوامع توسعه یافته را محبوب می‌کند

آنچنان که مطالعات انجام شده نشان می‌دهد یکی از فواید اصلی بازار مذکور به محاسن آن، در عرصه حفظ سلامت زیست محیطی باز می‌گردد.

اهمیت این امر، به میزانی است که بنابر گزارشات موجود، در کشوری همچون آلمان، به عنوان صنعتی‌ترین کشور جهان، خرید پوشاک دست دوم شایع و رایج است و این رویکرد به یک فرهنگ عمومی تبدیل شده است.

اگرچه تلاش برای توسعه صنایع پاک و‌ های تک، از دستور کار‌هایی به شمار می‌رود که در دهه‌ها و سالیان اخیر در کشور‌های توسعه یافته بصورت فزاینده‌ای رشد داشته، اما نمی‌توان این واقعیت را نادیده انگاشت، علی رغم لحاظ کردن فناوری‌های روز و پیشرفته در عرصه‌های صنعتی و تولیدی، به هر ترتیب در بسیاری از فعالیت‌های اینچنینی، ضریبی از آلایندگی زیست محیطی ظهور پیدا می‌کند که در حال حاضر و در شرایط فعلی و موجود، نمی‌توان چنین آلایندگی‌هایی را به صفر رساند (که البته تلاش‌ها برای به حداقل رساندن این عارضه و خطر بصورتی جدی در اولویت کشور‌های توسعه یافته قرار دارد) و همین گریز ناپذیری، باعث ایجاد محبوبیت برای بازار دست دوم فروشی شده است.

البته افزایش تمایل و گرایش به کالا‌های دست دوم، در کشور ایران، عمدتا به دلایل اقتصادی است و افزایش قیمت‌ها و فاصله قیمتی میان کالا‌ها و اقلام نو و آکبند به نسبت محصولات کارکرده، باعث جذابیت این بازار، در ماه‌های اخیر شده است.

عباس لک یکی از فعالان حوزه خرید و فروش کالا‌های دست دوم (که در قالب سمساری‌های سنتی مشغول به فعالیت است)، در گفت و گو با در صنعت،تجارت و کشاورزی، در این خصوص اظهار کرد: نیمه نخست سالجاری و بخصوص تابستان امسال، کسب و کار فعالان این حوزه با تحولی عجیب و خیره کننده همراه شد که نه تنها به نسبت سال گذشته، بلکه در مقایسه با سالیان پیش از آن نیز، بی سابقه بود و همچنان شاهد تمایل جدی متقاضیان و مشتری‌ها، برای خرید کالا‌ها و محصولات دست دوم هستیم.

وی افزود: این در شرایطی است که بسیاری از واحد‌های تجاری و صنوف اقتصادی به دلیل شرایط خاص اقتصادی کشور، کسب و کار خود را دلچسب و رضایت بخش توصیف نمی‌کنند، اما رونق فعالیت سمساری‌ها به میزانی است که در حال حاضر متقاضیان برای خرید محصولات و کالا‌های مورد نیاز خود به نوعی ثبت سفارش می‌کنند و در صورت عدم وجود کالای مورد نیاز آنها، تقاضا می‌کنند که نسبت به تهیه آن اقدام نماییم.
وقتی استفاده حداکثری از امکانات موجود، با رونق بازار دست دوم فروشی قابل حصول می‌شود

استفاده از کالاها، تجهیزات و محصولات دست دوم را می‌توان مصداق بارز استفاده حداکثری از امکانات موجود قلمداد کرد.

امری که در نقطه مقابل مصرف گرایی قرار دارد و قطعا با فرهنگ سازی و تبیین این موضوع که خرید و استفاده از کالا‌های دست دوم امری زشت و قبیح نیست می‌توان در راستای پیاده سازی سیاست‌های اقتصاد مقاومتی به توفیقات هر چه بیشتری نائل شد.

به واقع با در نظر گرفتن جمیع مزایای دست دوم فروشی همچون جلوگیری از خروج ارز، بهره وری و استفاده حداکثری از داشته‌های موجود و ایجاد فرصت‌های شغلی نوظهور، این ادعا به اثبات می‌رسد که تلاش برای ترویج این فرهنگ (برای اقتصادی همچون کشور ما که مصرف گرایی و اشرافی گری برای آن یک آفت مخرب و مرگ بار خواهد بود) امری ضروری است.
ایرادات دست دوم فروشی، از استهلاک بالا تا تهدید مراکز و حوزه‌های تولیدی و صنعتی

بدون تردید، مطلق انگاری و نگاه سفید و سیاه در تحلیل واقعیت‌ها، پدیده‌ها و امور جاری در حوزه‌های گوناگون سیاسی، اجتماعی و البته اقتصادی که موضوع این گزارش است، امری منطقی و عقلانی نخواهد بود و باید این واقعیت را پذیرفت که در کنار مزایای مثبتی که برای دست دوم فروشی و ترویج فرهنگ خرید چنین کالا‌هایی وجود دارد، برخی معایب نیز مستتر است.

شهرام صداقتی، یکی از فعالان صنعتی و تولیدی استان البرز، در گفت و گو با خبرنگار صنعت،تجارت و کشاورزی، در تشریح معایب دست دوم فروشی که در طی ماه‌های اخیر بصورت پر رنگ تری نمود پیدا کرده است، اظهار کرد: با تمایل هر چه بیشتر عموم مردم به خرید و استفاده از کالا‌های دست دوم، از ضریب تولیدات بسیاری از کارخانجات کاسته خواهد شد، زیرا طبیعتا در چنین فضا و رویکردی، بخشی از تقاضای عمومی جامعه به واسطه عرضه و خرید کالا‌های دست دوم تامین می‌شود و این موضوع در دراز مدت می‌تواند به تهدید برخی از فرصت‌های شغلی منتهی شود.

وی افزود: استهلاک بالا و کارکرد و عمر پایین برخی از کالا‌های دست دوم از دیگر نکات منفی است که می‌تواند متوجه تجهیزات و کالا‌های دست دوم شود.

ضمن تایید این دو نکته، نمی‌توان این واقعیت را نادیده انگاشت که به موازات تهدید برخی از فرصت‌های شغلی و به تعبیری ریزش‌ها، در سایه گسترش فعالیت‌ها در این حوزه (بازار دست دوم فروشی) شاهد رویش‌ها و ظهور بسیاری از فرصت‌های شغلی جدید نیز خواهیم بود.

در خصوص استهلاک و عمر و کارکرد پایین‌تر اقلام دست دوم به نسبت محصولات آکبند می‌توان با خرید و تهیه اقلام و کالا‌های بی نقص تا حدود بسیاری بر این عرضه و نارسایی غلبه کرد.

به واقع با در نظر گرفتن مجموعه تهدید‌ها و فرصت‌های این بازار، این واقعیت مسجل می‌شود که محاسن چنین رویکردی، به مراتب افزون‌تر از معایب آن است.

از دیگر سو، نمی‌توان این واقعیت را نادیده انگاشت که با فراگیرتر شدن این رویکرد (فرهنگ خرید و استفاده از کالا‌های دست دوم)، ضریب تولیدات کارخانجات به صفر نخواهد رسید، زیرا در بسیاری از حوزه‌ها اساسا امکان استفاده از محصولات دست دوم وجود ندارد و این امکان تنها در ارتباط با برخی از کالا‌ها و محصولاتی خاص وجود دارد که می‌باید با حداکثر توان از این فرصت بهره‌مند شد، فرصتی که باعث برخورداری بسیاری از دهک‌های اقتصادی ضعیف جامعه از تجهیزات و امکاناتی می‌شود که امکان خرید و تهیه آن اقلام بصورت آکبند برای طبقات مذکور امکان پذیر نیست.

با ترویج این فرهنگ، این فرصت برابر برای بسیاری از گروه‌های اجتماعی فراهم خواهد شد و در پایان نباید این واقعیت را نادیده انگاشت که اساسا امکان تامین کالا‌ها و تجهیزات مورد نیاز جامعه با تکیه صرف و مطلق به بازار دست دوم فروشی وجود ندارد و به هر ترتیب می‌باید ظرفیت تولیدی بسیاری از کارخانجات حفظ شود تا این اقلام بعد از مدتی بصورت کالا‌های دست دوم در نظام عرضه و تقاضا، در مدار استفاده و بهره برداری قرار گیرند.

به واقع بازار دست دوم فروشی فرصتی است که در شرایط خاص کنونی اقتصادی کشور، راهکاری برای برون رفت از بسیاری از محدودیت‌های اقتصادی به شمار می‌رود، فرصتی که نباید سوخت شود و می‌باید برای حفظ و تقویت آن، تلاش فزاینده تری نیز منظور گردد.

باشگاه خبرنگاران