نوستالژی های ایرانی «اصل ژاپن»

1397/11/08

در آستانه دیدار با ژاپن:
نوستالژی های ایرانی «اصل ژاپن»
ژاپن که امروز برای ما یک حریف فوتبالی است، خالق بخش زیادی از نوستالژی‌های ماست؛ از تلویزیون‌های رنگی گرفته تا پلی‌استیشن و موتور هوندا و حتی کارتون فوتبالیست‌ها. سال‌ها بود که در بازار، هر چه را می‌خواستند راحت بفروشند و مشتری به آن اعتماد کند، می‌گفتند «اصل ژاپن» است
در ادامه، بخشی از این نوستالژی‌های ایرانی «اصل ژاپن» را مرور می‌کنیم:

صوت و تصویر

از جمله نامدارترین برندهای مورد اعتماد ایرانی‌ها از زمانی که پای تکنولوژی‌های نوین به زندگی مردم باز شد و به‌ویژه مهمان ناخوانده‌ای به اسم «تلویزیون» در خانه‌ها جا خوش کرد، سونی و پاناسونیک بود.




سونی در هفتم ماه مه ۱۹۴۶ توسط ماسارو ایبوکا و آکیو موریتا در توکیو پایتخت ژاپن متولد شد. موریتا یک فیزیکدان بود که به ارتش ژاپن پیوست و در جریان جنگ جهانی دوم با ایبوکا آشنا شد. همان جا ایده تاسیس سونی شکل گرفت. هر دو با سرمایه اولیه ی ۵۳۰ دلار، یک مغازه اجاره کردند و با ۸ کارمند، به کار تعمیر رادیو مشغول شدند. البته نام آنچه موریتا و ایبوکا آن را تاسیس کردند از همان ابتدا «سونی» نبود و برای مدت ۱۲ سال، آنها با نام «توکیو تسوشین کوگیو» فعالیت می‌کردند. سپس در سال ۱۹۵۸، تصمیم بر این شد که نام شرکت را به «سونی» تغییر دهند.


در سال ۱۹۵۰، سونی اولین دستگاه ضبط صوت را در ژاپن ساخت. نام این محصول Type Gبود و صرفاً در اختیار سازمان‌های دولتی قرار داشت. در سال ۱۹۶۸، سونی اولین تلویزیون رنگی خود را عرضه کرد؛ این تلویزیون در آن زمان از روشنایی و کیفیتی دوبرابر بیشتر از محصولات قبلی بهره می‌برد. در ایران زمانی که اکثراً تلویزیون سیاه و سفید توشیبا داشتند، هر وقت سریال، فیلم یا فوتبالی پخش می‌شد، کار آنهایی که تلویزیونشان رنگی بود درمی‌آمد چون فامیل دوست داشتند علاوه بر دیدن روی ماه صاحب تلویزیون، برنامه مورد علاقه‌شان را به صورت رنگی ببینند!




سال ۱۹۷۱، سونی از VP-۱۱۰۰ پرده برداشت؛ یک دستگاه پخش‌کننده ویدئویی که قادر بود نوارهای کاست را به نمایش بگذارد. این همان چیزی است که ما آن را در ایران به عنوان «ویدئو» می‌شناسیم و تا سال‌ها هم استفاده از آن ممنوع بود. برای دیدن دورهمی و البته هزارباره فیلم‌های شعله و رمبو و راکی و بروس‌لی، معمولاً زیر چادر مادرها یا داخل یک بقچه رنگ و رو رفته، از امن‌ترین جاها برای جابه‌جایی این وسیله ممنوعه به حساب می‌آمد! سال ۱۹۷۵ سونی از بتاماکس پرده برداشت؛ نوعی جدید از ضبط‌کننده‌های ویدئویی که ما در ایران به این دستگاه‌ها می‌گفتیم «ویدئوی فیلم‌کوچک». شاید خیلی‌ها هنوز لذت تماشای کارتون گربه‌های اشرافی، سیندرلا و سفیدبرفی در این ویدئوها را فراموش نکرده باشند.


در سال ۱۹۷۹ این کمپانی از اولین نسل «واکمن» پرده برداشت. همان دستگاهی که می‌توانست به شکل قابل حملی یک نوار کاست را برای شما پخش کند. این دقیقاً همان دستگاهی است که بچه‌های دهه شصت برای مجاب کردن پدر و مادرشان به خرید آن، می‌گفتند با آن، نوارهای زبان گوش می‌دهند و انگلیسی خود را تقویت می‌کنند یا حتی وعده شنیدن تلاوت‌های مجلسی عبدالباسط را می‌دادند!


سال ۱۹۸۲، سونی اولین پخش‌کننده CD را به شکل جهانی به فروش رساند و دوسال بعد هم دیسک‌من که مثل همان واکمن بود، با این تفاوت که به جای کاست می‌توانست CD پخش کند، به بازار آمد و رشد سریع CD مدیون این سیستم شد. سال ۱۹۹۴، کنسول بازیPlayStation در ژاپن به فروش رسید؛ محصولی که در سال ۱۹۹۵ به بازار ایالات متحده و اروپا رسید و تا پایان سال ۱۹۹۶، بیش از ۱۰ میلیون از آن فروخته شد. این آمار تا پایان ۱۹۹۸ به بیش از ۵۰ میلیون دستگاه رسید و پلی‌استیشن، پای ثابت گیم‌نت‌های ایران شد؛ همان جایی که بچه‌ها با هزار زحمت از پدر و مادرشان پول می‌گرفتند تا کودکی‌شان را آنجا بین قهرمان‌های بازی‌های جنگی و رزمی سپری کنند و هنوز برای خیلی‌ها جای پس‌گردنی‌هایی که پدر یا مادر بابت فراموش‌کردن موعد برگشت به خانه و دیر رسیدن تقدیمشان کرده‌اند، به عنوان یادگار از روزگار گیم‌نتی می‌سوزد! سال ۱۹۹۵ نیز دوربین دستی برای ضبط ویدئو عرضه شد و از همان دوران بازار فیلمبرداری از مراسم در ایران رونق گرفت.




تا امروز همان فناوری‌ها و سیستم‌ها روزآمد شده است و هر روز شکل تازه‌ای از آنها به بازار می‌آید که احتمالاً برای نسل‌های بعدی تبدیل به نوستالژی خواهد شد.


بنیانگذار شرکت پاناسونیک هم «کونوسوکه ماتسوشیتا» بود که فعالیتش در صنعت الکترونیک را از بخش فروش شرکت هیتاچی آغاز کرد. او در سال ۱۹۱۸ کارخانه تولید ابزار برقی ماتسوشیتا را برای تولید لوازم برقی جانبی راه انداخت. در سال‌های نخست، شرکت به فروش لامپ و اطو پرداخت و در سال ۱۹۲۷ اولین تولید خود را که لامپ‌های دوچرخه بود، با برند ناسیونال به بازار ژاپن عرضه کرد.


پس از جنگ جهانی دوم، ماتسوشیتا اقدام به بازسازی و سازماندهی مجدد ساختار شرکت پاناسونیک کرد و محصولات جدیدی را به بازار ژاپن فرستاد که شامل رادیو، دوچرخه و لوازم خانگی می‌شد. ماتسوشیتا در راستای تولید لوازم مورد نیاز پس از جنگ، کمک‌های فراوانی به برادر همسرش برای راه‌اندازی شرکت سانیو کرد. گرچه این شرکت بعدها به بزرگ‌ترین رقیب پاناسونیک تبدیل شد اما سرانجام در سال ۲۰۰۸ پاناسونیک آن را خرید!


در اواسط دهه ۱۹۷۰ تلویزیون‌های پاناسونیک، به بازارهای آسیا و خاورمیانه وارد شد و پس از موفقیت در فروش این تلویزیون‌ها در بازارهای وسایل الکترونیکی آسیا و ایالات متحده آمریکا، در اواخر این دهه، در پی افزایش تقاضای بازارهای اروپا به این محصول، تلویزیون‌های پاناسونیک به بازارهای اروپا نیز عرضه شد. همچنین در دهه ۸۰، ماتسوشیتا شرکت تابعه پاناسونیک سنیور پارتنر را راه‌اندازی کرد که نخستین محصول آن اولین کامپیوتر ژاپنی سازگار با آی‌بی‌ام بود.


شرکت پاناسونیک طیف وسیعی از محصولات و تجهیزات الکترونیکی، الکتریکی و صنعتی را تولید و عرضه می‌کند اما آنچه برای ما خاطره‌انگیزتر است، تلفن‌های پاناسونیک است؛ همان تلفن‌هایی که بعد از شماره‌گیرهای دستی چرخشی به خانه‌هایمان پا گذاشته بود و کلی دکمه داشت که از خیلی‌هایش سر در نمی‌آوردیم یا اساساً در کشور ما کاربردی نداشت. بعدتر هم آنچه امروز برایمان یادآور شنیدن خبرهای تلخ یا شیرین است، تلفن‌های بیسیم بود؛ همان تلفن‌های سفید و خاکستری بزرگ و سنگین که در دهه هفتاد به خانه‌ها رسید و هر کس از آنها داشت برای خودش کسی به حساب می‌آمد. از عجایب تلفن‌های بیسیم این بود که هر کس آن را دستش می‌گرفت تصور می‌کرد چون بیسیم است و امکان جابه‌جایی دارد، حتماً باید موقع مکالمه راه برود!



نظرات کاربران
نام
ایمیل
نظر شما