رصد لحن برخی از مسئولان برجسته اقتصادی دولت نشان می دهد که این قشر چندان مخالف واردات لوازم خانگی نیستند، اما سوال اینجاست که آیا می توانند دست به چنین اقدامی بزنند و چه سرنوشتی در انتظار تولیدکنندگان داخلی است که ممکن است مجبور به همکاری شوند. تولید کننده، چینی ها رقابت می کنند. شرایطی که ناخودآگاه چهره فعلی صنعت خودرو را ترسیم می کند.

محدودیت در منابع ارزی، تلاش برای تامین حداکثری نیاز همه اقشار، درآمد دولت از تعرفه واردات، چشم انداز اشتغال زایی و رونق این صنعت همراه با مشکل قاچاق و بسیاری از داده های دیگر مواردی هستند. که باید در نظر گرفته شود. در تصمیم گیری های مذکور در نظر گرفته شود.

شاید از این حیث تامین ارز مهمترین عامل در تصمیم گیری در این زمینه باشد و بهتر است در شرایطی به دنبال همه چیز از منبع تامین ارز وارداتی و نرخ ارز آن باشیم. که نمی توان واقعیت قاچاق را نادیده گرفت. نکته دیگر میزان دستیابی به برندسازی در صنعت لوازم خانگی با تمرکز بر بازار ایران و منطقه است.

ورود اقلام خانگی خارجی به ویژه کره ای به بازارهای ایران از 5 سال پیش و در پی خروج این برندها از ایران به دلیل تحریم ها متوقف شد. تا اینکه یک سال پس از این اتفاق، اجناس خارجی که در انبارها باقی مانده بود، به تدریج وارد سیستم توزیع شد و خریداران این نوع کالا نیز موفق به تهیه آن شدند. اما با کم شدن موجودی لوازم خارجی، به دلیل تقاضای بازار و عدم واردات قانونی، مشکل قاچاق لوازم خانگی به کشور بیش از گذشته شد. به همین دلیل از سال 1398 ورود کالاهای خانگی قاچاق به کشور رو به افزایش بوده است.

در عین حال تولیدکنندگان ایرانی با دیدن دست رقبای قدرتمند خارجی خود در بازارهای کشور، تولید را افزایش دادند و خوشبختانه در زمینه ارتقای کیفی به موفقیت هایی دست یافتند. اما در مجموع در این سال ها آزادسازی واردات لوازم خانگی با مصوبات و مخالفت هایی مواجه شده است.

حامیان آزادسازی واردات لوازم خانگی معتقدند که این ممنوعیت ها گزینه های مصرف کننده را محدود می کند و به طور دقیق تر، حقوق مصرف کننده در چنین تصمیماتی نادیده گرفته شده است. همچنین عدم رقابت بین تولیدکنندگان داخلی و خارجی در آینده منجر به انحصار در صنعت لوازم خانگی شده و این صنعت را مشابه وضعیت صنعت خودرو خواهد کرد و محصولات ایرانی رشد و ارتقای کیفی لازم را نخواهند داشت. . حامیان آزادسازی واردات لوازم خانگی نیز می گویند در این قانون حقوق مصرف کننده لحاظ نشده است، اما مخالفان معتقدند تولیدکنندگان ایرانی شرایطی برابر با تولیدکنندگان خارجی برای رقابت با آنها ندارند.

این هوشمندانه نیست

بلافاصله پس از چراغ سبز ضمنی وزیر صلح برای ورود قانونی لوازم خارجی به بازارهای ایران، چند تن از فعالان این صنعت به این تصمیم واکنش نشان دادند و مخالفت یا موافقت خود را اعلام کردند. به عنوان مثال، عباس هاشمی، دبیرکل انجمن صنایع لوازم خانگی ایران با بیان اینکه ممنوعیت واردات لوازم خانگی نمی تواند برای همیشه ادامه داشته باشد، گفت: در شرایط فعلی به دلیل محدودیت منابع ارزی و طولانی بودن مدت زمان تخصیص ارز لازم برای مواد اولیه، قطعات و قطعات نیاز به تولید بیش از 80 روز، آزادسازی واردات و صرف این ارز محدود برای واردات کالاهای نهایی خارجی هوشمندانه نیست.

به گفته دبیرکل انجمن صنایع لوازم خانگی ایران، باید اجازه دهیم به جای عرضه محصول نهایی، تولید لوازم خانگی تسهیل شود. ابوالقاسم شانه ساز، دبیر انجمن لوازم کوچک پیش از این در گفت و گو با روزنامه «دنیای اختاز» درباره آزادسازی واردات گفته بود: اگر دولت قصد آزادسازی واردات لوازم خانگی به کشور را دارد باید عمدا این کار را انجام دهد. به این ترتیب کالاهایی که در ایران قابل ساخت نیستند یا تولید آنها توجیه اقتصادی ندارد وارد می کنند تا تولیدکننده داخلی متضرر نشود و حق انتخاب مصرف کننده محفوظ بماند».

ورود محصولات چینی

در این میان باید توجه داشت که حضور برندهای خارجی لوازم خانگی در کشور تنها بحث آزادسازی نیست، زیرا باید در نظر داشت که با توجه به تحریم ها و عدم فعال سازی مجدد برجام و همچنین حضور ایران در لیست سیاه FATF، شرکت های خارجی یا ریسک بازگشت به ایران را می پذیرند یا مانند گذشته تجارت در ایران را ممنوع می کنند و نسبت به فروش محصولات خود به ایرانی ها بی تفاوت خواهند بود.

البته یک استثنا هم در این مورد وجود دارد. چین قبلاً نشان داده است که از تحریم های مربوط به برخی تجارت با ایران نمی ترسد و تمایل خود را برای انجام این کار نشان داده است. بنابراین در صورت آزادسازی واردات لوازم خانگی می توان انتظار داشت حجم زیادی از محصولات چینی را در ایران شاهد باشیم. این نگرانی بزرگ تولیدکنندگان داخلی است زیرا تجربه در کشورهای مختلف نشان داده است که در صورت عدم اعمال تعرفه های بالا بر واردات محصولات چینی، اشتهای سیری ناپذیر این کشور برای صادرات و در اختیار گرفتن بازارهای دیگر کشورها، تعادل تولید را متحول می کند.

دنیای اقتصاد